اعتبارسنجی دانشگاههای خارج از کشور توسط سازمان امور دانشجویان به پایان رسید، بر این اساس، جزئیات طول دوره های تحصیل، نحوه ارزیابی مدارک و مدارکی که معتبر شناخته نمی شوند اعلام شد.

به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس اعلام سازمان امور دانشجویان، شیوه اعتبار سنجی دانشگاههای خارج از کشور که دانشجویان ایرانی متقاضی تحصیل در این دانشگاهها هستند تغییر کرده است.

اداره کل دانش آموختگان این سازمان، جزئیات ضوابط و مقررات عمومي در ارزشيابي مدارك دانشگاه هاي خارج از كشور بعد از می 2013 را به این شرح اعلام کرد.

شيوه آموزشي: تحصيل دانش آموخته بر اساس مفاد اين آئين نامه، حضوري، نيمه حضوري و يا غير حضوري تعيين مي شود، حتي اگر در مؤسسه ذي ربط به عنوان حضوري ثبت‌نام كرده باشد. تحصيلات مکاتبه‌اي، از راه دور، مجازي، الکترونيکي، مبتني بر اينترنت و مانند آنها نيز فقط غير حضوري شناسایي مي شوند.

طول دوره تحصيل و اقامت

مدت زمان رسمي دوره هاي آموزش عالي هر مؤسسه به استناد تقويم آموزشي رسمي مربوط بررسي و مطابق با جدول 1 همطراز مي شود و حداقل مدت زمان اقامت الزامي دانشجویي دانش آموخته در كشور محل تحصيل براي تطبيق به انواع تحصيلات حضوري و نيمه حضوري، به استناد گذرنامه ارائه شده به اداره كل، به شرح همان جدول تعيين مي شود.

جدول 1: طول دوره هاي تحصيلي و حداقل مدت (ماه) اقامت دانشجويي براي انواع تحصيلات حضوري و نيمه حضوري

دوره تحصیل	طول دوره تحصیلی	حداقل مدت اقامت دانشجویی لازم برای تحصیلات حضوری	حداقل مدت اقامت دانشجویی لازم برای تحصیلات نیمه حضوری
کاردانی	24	16	--
كارشناسي سه ساله	36	24	--
كارشناسي چهارساله	48	32	--
كارشناسي ارشد ناپيوسته	24	16	--
كارشناسي ارشد پيوسته	60	40	--
دكتراي سه ساله	36	24	18 ماه
دكتراي چهارساله	48	32	24 ماه

براي ارزشيابي مدارك تحصيلي، علاوه بر مفاد اين آئين نامه، ضوابط و مقررات عمومي و ضوابط خاص آموزشي هر كشور كه به پيشنهاد اداره كل و تصويب شوراي ارزشيابي اطلاع رساني مي شود و در سايت سازمان درج مي شود، مورد بررسي و توجه قرار مي‌گيرد و رعايت مفاد آنها از طرف دانش آموخته طي دوره تحصيل، الزامي است.

مدارك تحصيلي دانش آموختگان پس از وصول به اداره كل، به لحاظ تطبيق با مدت اقامت دانشجويي برابر جدول 1 مورد بررسي قرار گرفته و به شرح زير اقدام مي شود.

الف- مدارك تحصيلي حضوري در همه مقاطع قابل ارزشيابي است.

ب- مدارك تحصيلي ناشي از تحصيلات نيمه حضوري و غير حضوري در هيچ‌يك از انواع دوره‌هاي تحصيلي كارداني، كارشناسي و كارشناسي ارشد، قابل ارزشيابي نيست.

تبصره: درج عبارت "نيمه حضوري" و "غير حضوري" در ارزشنامه هاي دوره هاي دكتري كه صادر مي شود، ضروري است.

يادآوري: اداره كل از دريافت مدارك تحصيلي ناقص معذور است. تشكيل پرونده براي تعيين مراحل ارزشيابي صرفاً براي مدارك تحصيلي كامل امكانپذير است.

مدارک تحصيلي در چارچوب مقاطع رسمي داخل کشور و شامل كارداني، كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري ارزشـيابي مي‌شود. كميسيون هاي ارزشيابي مدارك براي تعيين عنوان رشته تحصيلي،  رشته و گرايش تحصيلات پيشين را نيز مورد توجه قــرار مي دهند.

مدارک تحصيلي رشته هاي مرتبط با "زبان و ادبيات فارسي" از تمام مؤسسات معتبر مورد تاييد وزارت، در مقاطع تحصيلي کارشناسي و کارشناسي ارشد، با بررسي کيفي جامع و دقيق قابل بررسي و ارزشيابي است، اما مدارک رشته زبان و ادبيات فارسي دوره دکتري کشورهاي خارجي، حتي از شبه قاره، تاجيکستان و افغانستان قابل بررسي و ارزشيابي نیست.

ارزشيابي مدارک "زبان خارجي ثالث" بنا به تشخيص كميسيون ارزشيابي مدارك و با بررسي كيفي صورت می گیرد.

مدارک تحصيلي دوره هاي شش ساله دامپزشکي (MVM6) در صورت ارايه پايان نامه و گذراندن حداقل 220 واحد در مقطع "دکـتراي عمومي حرفه اي دامپزشکي" و بدون نياز به ارايه پايان نامه و دوره هاي پنج ساله دامپزشکي با ارايه پايان نامه، " کارشناسي ارشد دامپزشکي" ارزشيابي مي شود.

اعتبار سنجي:

يكايك مؤسسات و شعب آنان در کشورهاي مختلف، بر اساس ويژگي‌هاي عمومي، آموزشي، پژوهشي و فناوري، اداري ـ مالي و رفاهي بررسي و به يكي از گروههاي زير سطح بندي مي‌شوند و به نحو مقتضي از طريق اداره كل اطلاع رساني مي شود.

گروه الف: مؤسسات ممتاز

گروه ب: مؤسسات خوب

گروه ج: مؤسسات متوسط

گروه د: مؤسسات ضعيف

گروه هـ‌: مؤسسات غيرقابل قبول

تبصره: مدارك تحصيلي مؤسسات غيرقابل قبول، به هيچ عنوان ارزشيابي نمي شود.

ارزشيابي مدارك تحصيلي كارداني

مدارك تحصيلي كارداني تمام مؤسسات چهار گروه اول شامل ممتاز، خوب، متوسط و ضعيف، پس از بررسي و اطمينان از صحت صدور و تعلق آن، ارزشيابي و ارزشنامه مربوط صادر مي شود.

ارزشيابي مدارك تحصيلي كارشناسي

متناسب با سطحي كه هر يك از مؤسسات، اعتبار سنجي شده اند، مدارك تحصيلي كارشناسي مربوط به شرح زير ارزشيابي مي شود:

براي مؤسسات ممتاز و خوب، در صورت داشتن مدرك ديپلم دوازده (12) ساله يا پيش دانشگاهي معتبر

براي مؤسسات متوسط و ضعيف، علاوه بر شرط مندرج در بند 6-1 لازم است:

الف- معدل ديپلم يا پيش دانشگاهي دانش آموخته، حداقل 14 به بالا يا همطراز آن باشد

ب- رشته تحصيلي دانش آموخته با رشته تحصيلي دبيرستاني و پيش دانشگاهي وي سازگار باشد

ج- در صورت نداشتن شرایط بندهاي الف و يا ب، مشروط به شركت در آزمون كتبي و مصاحبه علمي و احراز توانمندي هاي علمي تخصصي و حرفه اي متقاضي

ارزشيابي مدارك تحصيلي كارشناسي ارشد

متناسب با سطحي كه هر يك از مؤسسات، اعتبار سنجي شده اند، مدارك تحصيلي كارشناسي ارشد مربوط، به شرح زير ارزشيابي مي شود:

مدارك تحصيلي صادره از مؤسسات ممتاز و خوب، به شرط داشتن مدرك كارشناسي معتبر

مدارك تحصيلي صادره از مؤسسات متوسط و ضعيف، علاوه بر داشتن مدرك كارشناسي معتبر، لازم است:

الف- رشته تحصيلي كارشناسي ارشد با رشته تحصيلي مقطع كارشناسي هم راستا باشد

ب- معدل كل مدرك كارشناسي حداقل 14 به بالا يا معادل آن باشد

ج- در صورت نداشتن هر يك از شروط الف و يا ب، به شرط بررسي کيفي و احراز توانمندی‌هي علمي ـ پژوهشي و حرفه‌ي متقاضي از طريق اخذ آزمون، مصاحبه علمي، ارائه مقاله علمي ـ پژوهشي، حسب مورد يك يا همه آنها به تشخيص كميسيون‌هاي ارزشيابي مدارك تحصيلي.

ارزشيابي مدارك تحصيلي دكتري

متناسب با سطحي كه هر يك از مؤسسات، اعتبار سنجي شده اند، مدارك تحصيلي دکتري مربوط، به شرح زير ارزشيابي مي شود:

مدارك تحصيلي صادره از مؤسسات ممتاز، مشروط به داشتن مدرك كارشناسي ارشد معتبر

مدارك تحصيلي صادره از مؤسسات خوب، علاوه بر شرط مندرج در بند 8-1، لازم است:

الف- داشتن مدرك كارشناسي و كارشناسي‌ارشد معتبر از دانشگاههاي داخل و يا مؤسسات گروه‌هاي ممتاز يا خوب

ب- داشتن رساله كيفي به تشخيص متخصصين مرتبط منتخب كميسيون ذي ربط ارزشيابي مدارك

ج- در صورت نداشتن شرط الف، ضمن دارا بودن مدارك تحصيلي معتبر در مقاطع كارشناسي و كارشناسي ارشد و پايان نامه كيفي، مشروط به بررسي کيفي و احراز توانمندی‌هي علمي ـ پژوهشي و حرفه‌ي متقاضي و برگزاري جلسه دفاعيه، درخواست مقاله (يا مقالات) علمي ـ پژوهشي به تشخيص كميسيون.

مدارك تحصيلي مربوط به مؤسسات متوسط، به شرط داشتن معيارهاي زير:

الف- داشتن مدرك كارشناسي ارشد معتبر با معدل حداقل 15 به بالا و همچنين مدرك كارشناسي معتبر

ب- ارتباط مستقيم رشته تحصيلي دكتري با رشته تحصيلي مقطع كارشناسي ارشد

ج- داشتن رساله كيفي به تشخيص صاحب‌نظران متخصص منتخب كميسيون ارزشيابي مدارك ذي ربط

د- چاپ حداقل 2 مقاله علمي ـ پژوهشي مستخرج از رساله

تبصره: مدارک تحصيلي دوره دکتري صادره از موسسات ضعيف غير قابل بررسي و ارزشيابي است.

ساير مقررات

مدارک تحصيلي مربوط به دوره هاي نيمه حضوري و غير حضوري در مقطع دکتري صرفاً براي مؤسسات ممتاز و خوب با رعايت شاخصهاي مربوط و محدوديت هاي زير (بريكساني كه از تاريخ تصويب اين آئين نامه، شروع به تحصيل در دوره‌هاي نيمه حضوري و غير حضوري نمايند، ) قابل بررسي و ارزشيابي هستند.

الف- مدارك تحصيلي ناشي از تحصيلات نيمه‌حضوري و غير حضوري مؤسسات ممتاز و خوب، حسب مورد همانند مقررات مربوط به  مدارك تحصيلي صادره از مؤسسات متوسط.

ب- داشتن استاد راهنماي دوم داخلي، از اعضاي هيأت علمي دانشگاهها كه مجاز به داشتن دانشجوي دكتري هستند و مبتني بر اخذ موافقت رسمي از معاونت آموزشي دانشگاه و پرداخت هزينه هاي مربوط به تشخيص دانشگاه

مدارك تحصيلي ناشي از تحصيلات نيمه حضوري و غير حضوري مؤسسات متوسط و ضعيف غيرقابل ارزشيابي هستند.

پرداخت تمامي هزينه هاي مربوط به ارزشيابي مدارك تحصيلي بر عهده متقاضي است.

مقالات علمي پژوهشي مندرج در مواد 7 و 8 لازم است واجد شرائط زير باشند:

الف- دانش آموخته مؤلف اصلي آنها باشد

ب- موضوع و محتواي آنها، هم راستا با پايان نامه تحصيلي يا رساله دكتري باشد.

ج- به تشخيص كميسيون ذي ربط ارزشيابي مدارك در نشريات علمي ‌پژوهشي داراي نمايه بين‌المللي معتبر منتشر شده باشد.

براي ارزشيابي مدارک تحصيلي، ارائه اصل و فتوكپي كليه مستندات مورد اشاره در اين آئين نامه با داشتن مهرهاي معتبر مراكز صادر كننده الزامي است.

تبصره: مدارك خارج از كشور علاوه بر اين بايد به مهر و تأييد نمايندگي هاي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور رسيده باشد.

مدارک تحصيلي مقطع دکتري که بدون گذراندن دوره کارشناسي ارشد و پس از اتمام دوره کارشناسي اخذ شده باشد، قابل بررسي و ارزشيابي نیست.

تبصره: كساني كه داراي مدرك كارشناسي با درجه ممتاز باشند، در صورتي كه به علت ممتاز بودن به صورت مستقيم و بدون گذراندن دوره كارشناسي ارشد، به دوره دكتري موسسات ممتاز و خوب وارد شده باشند، مدرك تحصيلي دكتري آنان، مشروط به بررسي و تأييد كيفيت رساله و ارزيابي توانمندي‌هاي علمي پژوهشي متقاضي از طريق انجام مصاحبه تخصصي و يا درخواست مقاله و رعايت كليه ضوابط و مقررات، به ماخذ دكتري قابل بررسي و ارزشيابي است.

در هنگام ارزشيابي همزمان مدارک تحصيلي دو مقطع متوالي تحصيلي، چنانچه مدرک تحصيلي مقطع قبلي از مؤسسه اي اخذ شده باشد، که آن موسسهاز نظر مرجع قانوني ذيربط معتبر ولي از نظر وزارت معتبر نباشد، اما مدرک تحصيلي مقطع بالاتر از مؤسسه معتبر گروههاي ممتاز و خوب باشد، مدرک تحصيلي مقطع بالاتر به ترتيب با ضوابط مربوط به مؤسسات متوسط و ضعيف ارزشيابي خواهد شد.

درصورتي كه مدرك تحصيلي مقطع بالاتر از موسسه معتبر گروه‌هاي متوسط و ضعيف باشد، مدرك مقطع مورد نظر غيرقابل ارزشيابي است.

مدارك تحصيلي دانش آموختگاني که با مدرک داراي ارزش استخدامي و يا معادل، در يكي از مؤسسات معتبر ادامه تحصيل داده و مدرک بالاتر دریافت کرده باشند، مدارك آنان غيرقابل بررسي و ارزشيابي است.

انتخاب پايان نامه يا رساله در ارتباط با نيازهاي داخل كشور، منوط به داشتن يک استاد راهنماي دوم از ميان اعضاي هيأت علمي دانشگاه‌هاست.

مدارک تحصيلي مربوط به رشته هاي تحصيلي هنري، صنعتي و مانند آنها که علاوه بر دروس نظري، مهارتهاي حرفه اي خاصي نيز از سوي مؤسسه محل تحصيل به دانشجويان ارائه مي شود، مشروط به اعتبار مؤسسه، بر اساس ضوابطي که به تصويب شوراي ارزشيابي مدارك تحصيلي خواهد رسيد، است و در ارزشنامه صادره در كنار ذكر مقطع تحصيلي، كلمه  "حرفه اي" نيز درج مي شود.

حذف واژه "معادل " از ارزشنامه هاي صادره قبلي در مقاطع کارشناسي و کارشناسي ارشد، منوط به تکميل و دريافت مدرك تحصيلي مقطع تحصيلي بالاتر از دانشگاه يا مؤسسه معتبر گروههاي ممتاز و خوب و يا  کسب حداقل هشتاد درصد نـمـره آخرين فرد پذيرفته شده در آزمون ورودي مقطع بالاتر سازمان سنجش آموزش کشور است.

بررسي و ارزشيابي مدارك مقطع دكتري رشته‌هاي مربوط به زبان و ادبيات (عربي، روسيه و ...) كه نيازمند انتشار مقاله در نشريات داراي نمايه بين‌المللي است، مي‌تواند در قبال ارائه مقالات چاپ شده در نشريات علمي ـ‌ پژوهشي معتبر در كشورهاي مربوط (كشورهاي عربي، روسيه و ...) انجام پذيرد.

صدور اصل ارزشنامه، منوط به امضاي تعهدنامه دانش آموخته، مبني بر اعلام موافقت کتبي با رأي صادره كميسيون‌هاي ارزشيابي مدارك و نيز پرداخت وجه تمبر الصاقي و ساير هزينه‌هاي مربوط در صورت نياز خواهد بود.

تجديد نظر خواهي

هر گونه درخواست تجديد نظر و يا اعتراض به نتايج ارزشيابي، صرفاً تا يک سال پس از صدور گواهي موقت قابل طرح و بررسي است. بديهي است پس از صدور اصل ارزشنامه، هيچگونه اعتراضي قابل وصول و بررسي نخواهد بود.