ایران کنفرانس

ثبت حدود 400 هزار پایان‌نامه و رساله در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) که یکی از بزرگترین و پربازدیدترین پایگاه‌های اطلاعات علمی کشور محسوب می‌شود، تاکنون توانسته میزبان حدود 400 هزار پایان‌نامه و رساله و بیش از 80 هزار طرح پژوهشی باشد؛ این در حالیست که روزانه به طور میانگین 125 هزار جستجو در این پایگاه به ثبت می‌رسد.

به گزارش ایسنا، پژوهشگاه علوم وفناوری اطلاعات (ایرانداک) که نزدیک به نیم قرن از تاسیس آن می‌گذرد، یکی از بزرگترین گنجینه‌های ذخایر علمی کشور محسوب می‌شود که دارای بیش از 30 سامانه در حوزه‌های مختلف است.

سامانه‌هایی همچون همانندجو،‌ ثبت،‌ گنج، ساعت و پیشینه پژوهش از جمله سامانه‌های شاخص ایرانداک محسوب می‌شوند که دانشجویان و دانشگاهیان عمده کاربران آنها هستند، چراکه این پایگاه‌ها در مراحل مختلف تهیه تا دفاع پایان‌نامه به یاری دانشجویان آمده و از گزند تخلف ناشی از عدم آگاهی و تهیه پایان‌نامه تکراری جلوگیری می‌کنند.

همچنین ثبت پیشنهاده و پایان‌نامه در ایرانداک علاوه‌بر اینکه در تهیه بی‌نقص پایان‌نامه کمک فراوانی می‌کند، مسیر حرکت پژوهش در کشور را نیز نشان می‌دهد،‌ به‌گونه‌ای که با بررسی این مدارک علمی می‌توان میزان تناسب پژوهش و تحقیق در کشور را با اهداف تبیین شده در نقشه جامع علمی کشور، سند چشم‌انداز 1404،‌ اقتصاد مقاومتی و اقتصاد دانش‌بنیان سنجید.

طبق آنچه که آموزش عالی کشور اعلام کرده است، سالانه حدود نیمی از پایان‌نامه‌ها در ایرانداک ثبت می‌شوند. از این رو با توجه به اینکه سالانه 120 هزار دانش‌آموخته پایان‌نامه و رساله ارائه می‌کنند، از این تعداد حدود 60 هزار پایان‌نامه و رساله در ایرانداک به ثبت می‌رسد.

بر این اساس، طبق آخرین آمار در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) که میزبان اطلاعات مربوط به پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها است، تاکنون  396 هزار و 494 پایان‌نامه و رساله در این پایگاه به ثبت رسیده که در این میان 15 هزار و 632 پایان‌نامه حاصل کار ایرانیان خارج از کشور بوده است.

همچنین تاکنون 85 هزار و 96 پیشنهاده در این پایگاه به ثبت رسیده که البته انتظار بر این است میزان ثبت پیشنهاده‌ها فراتر از این ارقام رود تا از این طریق خطا و تکرار در پایان‌نامه‌ها به مراتب کاهش یابد.

از سویی دیگر، 82 هزار و 74 طرح پژوهشی و 25 هزار و 375 گزارش دولتی نیز در پایگاه گنج وجود دارد.

میزان مقالات ثبت شده در پایگاه گنج نیز در خور تامل است، به طوری که تاکنون 163 هزار و 309 مقاله مخصوص همایش‌های ایران و 130 هزار و 839 مقاله مخصوص مجله‌های علمی در این پایگاه به ثبت رسیده است.

می‌توان گفت ایرانداک یکی از بزرگ‌ترین و پربازدیدترین پایگاه‌های اطلاعات علمی کشور نیز محسوب می‌شود؛ چراکه به طور میانگین روزانه 10 هزار کابر یونیک بر اساس آی‌پی به این پایگاه وصل می‌شوند و 125 هزار جستجو (هر دو ثانیه 3 جستجو) ثبت می‌شود.

بارگذاری بیش از 2 هزار عنوان پژوهش در سامانه «ساعت»

بر این اساس، کاربرد سامانه «ساعت» که سامانه‌ای برای عرضه و تقاضای پژوهش است، طبق تبصره دو مصوبه نهم نوزدهمین جلسه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (ابلاغ در بهمن ماه سال 95) برای سازمان‌های دولتی الزامی شد.

اما پیش‌تر از ابلاغ رسمی و از زمان اجرای آزمایشی سامانه (تیر 1395) و پس از اطلاع‌رسانی به سازمان‌ها و پژوهشگران، تاکنون بیش از 900 دانشجو و نزدیک 50 سازمان در آن نام‌نویسی کرده‌اند.

سازمان‌های عضو «ساعت» نیز تاکنون نزدیک به 400 فراخوان و بیش از 2000 عنوان پژوهش را در این سامانه بارگذاری کرده‌اند.

255 درخواست اجرای پژوهش نیز برای نمایندگان سازمان‌های فعال در سامانه «ساعت» فرستاده شده است که سازمان‌ها آنها را بررسی و فرایندهای سامانه را برای آنها دنبال کرده‌اند.

عضویت 113 دانشگاه و پژوهشگاه در سامانه «همانندجو»

آیین‌نامه ثبت و اشاعه پیشنهاده‌ها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی و صیانت از حقوق پدیدآورندگان در آنها از سوی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با هدف ارزیابی و جلوگیری از تکرار و تخلف در تهیه پایان‌نامه و رساله ابلاغ شد.

تاکنون 113 دانشگاه و پژوهشگاه عضو این سامانه شده‌اند، همچنین در بهمن‌ماه سال 95 نیز 721 فایل (پیشنهاده، پایان‌نامه، رساله، مقاله،‌ چکیده و نوشته‌های دیگر با اندازه‌های گوناگون) در سامانه «همانندجو» بارگذاری و با تمام متن 130 هزار پایان‌نامه و رساله مقایسه شده‌اند.

طبق آمار، تاکنون دانشگاه سمنان با بارگذاری 501 فایل در این سامانه بیشترین همکاری را با ایرانداک داشته است و پس از آن دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه خلیج فارس با فاصله‌ای چشم‌گیر با بارگذاری 34 و 19 فایل در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

همچنین گزارش ثبت و پذیرش پایان‌نامه، رساله و پیشنهاده پس از آیین‌نامه ثبت و اشاعه پیشنهاده‌ها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های تحصیلات تکمیلی و صیانت از حقوق پدیدآوران در آنها به شرح زیر است: