مقیاس های اندازه گیری متغیرها
مقیاس های اندازه گیری متغیرها
یکی از مراحل اساسی در پژوهش، اندازهگیری است. اندازهگیری روشی است که از طریق آن به یک صفت یا یک ویژگی، با توجه به ملاک مشخص، عددی نسبت داده میشود. به عبارت دیگر، اندازهگیری عبارت است از تبدیل کیفی به کمّی، با توجه به ملاک معین. اندازهگیری را میتوان به روشی اطلاق کرد که از طریق آن عددی بر اساس یک قانون معین جایگزین یک صفت میشود. پژوهشگر کار خود را با متغیر آغاز میکند و سپس برای بیان متغیر به صورت عدد از قوانین و مقیاسهای مختلفی استفاده میکند. ماهیت روش
اندازهگیری و اعدادی که از طریق اعمال روشهای اندازهگیری حاصل میشوند، تعیین میکنند که برای تفسیر آنها باید از چه روش آماری استفاده کرد.
استیونس مقیاسهای اندازه گیری را به چهار دسته طبقهبندی کرده است: اسمی[2]، ترتیبی[3]، فاصلهای[4] و نسبی[5].
مقیاس اسمی
ابتدائیترین مقیاس اندازهگیری، مقیاس اسمی است. در این مقیاس افراد یا اشیاء بر اساس یک ملاک معین در طبقهها که کیفی هستند و نه کمّی، جایگزین میشوند. در این مقیاس، اندازهگیرنده باید بتواند طبقهها را از یکدیگر تشخیص دهد و ملاکی را که بر اساس آن افراد یا اشیاء را در طبقههای مختلف جایگزین میکند بشناسد. البته این طبقهها باید ناسازگار باشند، به این معنی که یک نفر یا یک شئ را نتوان در بیش از یک طبقه جایگزین کرد. تنها ارتباطی که طبقهها با هم دارند این است که با همدیگر متفاوتند و هیچ دلیل یا مدرکی وجود ندارد که با توجه به آن بتوان نتیجه گرفت که ویژگیهای یک طبقه بیشتر یا کمتر از طبقه دیگر است. طبقهبندی دانشجویان به صورت مذکر و مؤنث در مقیاس اسمی است.
اعدادی که در این مقیاس به کار برده میشوند اختیاری هستند و صرفاً جهت نامگذاری و سهولت به کار میروند و هیچگونه معنایی از آنها استنباط نمیشود. در تخصیص اعداد به طبقهها باید توجه داشت که به کلیه افراد یا اشیایی که متعلق به یک طبقه هستند عدد یکسانی اختصاص یابد. به عنوان مثال برای آماده کردن اطلاعات جمعآوری شده با استفاده از این مقیاس برای عملیات کامپیوتری، عدد صفر برای کلیۀ افراد مذکر و عدد یک برای کلیۀ افراد مؤنث به کار برده میشود. در این مقیاس هیچگونه همبستگی یا ارتباطی بین اعداد به کار برده شده وجود ندارد. به عنوان مثال، طبقهای که عدد یک به آن اختصاص داده میشود، در مقایسه با طبقهای که به آن عدد صفر داده میشود، دارای هیچ ویژگی اضافهای نیست.
عدهای عقیده دارند که فرآیند طبقه ای، اندازهگیری نیست و برخی از کتابهای آماری هم این مقیاس را در بحث مقیاسهای اندازهگیری مطرح نکردهاند. اما در صورتی که اندازهگیری را به اختصاص دادن عدد به اشیاء یا حوادث بر اساس یک قانون معین تعریف کنیم، فرآیند طبقهبندی اطلاعات و تخصیص عدد به آنها نیز نوعی اندازهگیری محسوب میشود.
اعدادی که در مقیاس اسمی به کار برده میشوند، نمایندۀ مقدار مطلق یا نسبی ویژگی نیستند. آنها فقط به منظور تعیین اعضای هر طبقه به کار برده میشوند. به عنوان مثال شمارۀ بازیکنان یک تیم فوتبال در سطح مقیاس اسمی است. با مشاهدۀ بازیکن 16 نمیتوان نتیجه گرفت که او دو برابر بازیکن 8 مهارت دارد، یا نمیتوان گفت که مهارت بازیکن 16، برابر است با حاصل جمع مهارتهای بازیکنان 12 و 4. اعدادی که در این مقیاس به کار برده میشوند قابلیت جمع، تفریق، ضرب و تقسیم و حتی مرتب کردن را ندارند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمعآوری شده از طریق این مقیاس تنها میتوان از روشهای آماری که در آنها دادهها به صورت فراوانی به کار برده میشوند استفاده کرد.
اجازه دهید به متغیری که میتواند بر اساس مقیاس اسمی اندازهگیری شود، اشاره کنیم. یعنی ملیّت افراد: میتوانیم مقیاس اسمی این متغیر را در طبقات جامع و مانع زیر قرار دهیم:
امریکائی، ایتالیائی، استرالیائی، لهستانی، آلمانی، سوئدی، هندی و زامبیائی.
توجه کنید که هر پاسخدهنده باید در یکی از طبقات نهگانه قرار گیرد و مقیاس به ما اجازه محاسبه درصد پاسخدهندگان هر کدام از طبقههای نهگانه را خواهد داد.
مقیاس ترتیبی
دومین مقیاس اندازهگیری، ترتیبی است که کلیه ویژگیهای مقیاس اسمی را دارد. در این مقیاس وضعیت نسبی اشیاء یا افراد بدون تعیین فاصله بین آنها بر اساس صفت معینی مشخص میشود. شرط ضروری اندازهگیری در این مقیاس رعایت ملاک رتبهبندی کردن اشیاء یا افراد است، به این معنی که باید روشی را به کار برد که به کمک آن بتوان تعیین کرد که فرد یا شئ مورد اندازهگیری دارای ارزش بیشتر، کمتر یا مساوی است. به عنوان مثال، برای رتبهبندی کردن دانشآموزان بر اساس درآمد خانواده، میزان همکاری و معدل میتوان از این مقیاس استفاده کرد.
در مقیاس ترتیبی، روشی که برای رتبهبندی اشیاء یا افراد به کار برده میشود باید با توجه به اصل
انتقالپذیری باشد و این اصل را میتوان با استفاده از علایم ریاضی به صورت زیر بیان کرد.
در صورتی که B < A و C < B باشد، C < A خواهد بود. به بیان دیگر باید ارتباط به گونهای باشد که اگر A بزرگتر از B و B از C بزرگتر باشد، در نتیجه A بزرگتر از Cباشد. البته به جای کلمۀ بزرگتر
میتوان از کلمات دیگری مانند قویتر، پیشرفتهتر، بلندتر و غیره استفاده کرد.
در این مقیاس تنها میتوان افراد یا اشیاء را بر اساس میزان یا مقداری که هر یک از آنها دارای ویژگی موردنظر هستند، مقایسه کرد. بنابراین استفاده از عدد در این مقیاس، هیچ معنایی به جز ترتیب یا رتبهبندی اشیاء یا افراد ندارد. به عبارت دیگر، عدد در این مقیاس نشاندهندۀ جهت و ترتیب ویژگیهای اندازه گرفته شده است، و نه تفاوت و یا نسبت بین آنها. بنابراین هنگامی که برای رتبهبندی از اعداد 1، 2، 3 استفاده
میشود، بدین معنی نیست که فاصلۀ بین رتبههای اول و دوم برابر فاصلۀ بین رتبههای دوم و سوم است. ممکن است فاصلۀ نمرۀ دانشآموز رتبۀ اول تا دانشآموز رتبۀ دوم مساوی، بیشتر یا کمتر از فاصلۀ نمرۀ دانشآموز رتبۀ دوم تا دانشآموز رتبۀ سوم باشد. بنابراین هیچ ملاک و اساسی برای پیشبینی و بیان فاصلۀ بین رتبهها وجود ندارد. آنچه که در این مقیاس مشخص میشود این است که چه کسی یا کسانی در مرتبۀ اول یا مرتبههای بعدی قرار دارند. به عنوان مثال، در یک مسایقه دو 100 متر، ما فقط میدانیم که چه کسی سریعتر دویده است و دوندهها را میتوان بر اساس سرعت دویدن آنها رتبهبندی کرد.
برای مثال، ممکن است از پاسخدهندگان خواسته شود تا ویژگیهای پنجگانه مهم شغل را رتبهبندی کنند. این سئوال ممکن است به شکل زیر پرسیده شود:
«ویژگیهای یک شغل را بر حسب اهمیتی که برای شما دارد، رتبهبندی کنید. به بااهمیتترین ویژگی عدد 1 و دومین ویژگی از لحاظ اهمیت عدد 2 و همین طور تا الی آخر رتبهبندی کنید، طوری که به هر کدام
رتبههای 1، 2، 3، 4 و 5 بدهید.»
ویژگیهای شغل |
درجهبندی اهمیت |
این شغل فرصتهای زیر را فراهم میکند: |
............. |
1- تعامل با دیگران |
............. |
2- استفاده از مهارتهای مختلف |
............. |
3- انجام کار از ابتدا تا انتها |
............. |
4- خدمت به دیگران |
............. |
5- کار کردن به صورت مستقل |
............. |
مقیاس ترتیبی محقق را کمک خواهد کرد تا درصد پاسخدهندگانی که تعامل با دیگران را مهمترین، و کسانی که استفاده از مهارتهای مختلف را به عنوان مهمترین و ... در نظر میگیرند، تعیین کند. چنین دانشی ممکن است در طراحی مشاغل کمک کند که آنچه از نظر کارکنان حائز اهمیت است برای غنیتر ساختن مشاغل، در آنها گنجانیده شود.
اکنون میتوانیم ببینیم که مقیاس ترتیبی نسبت به مقیاس اسمی اطلاعات بیشتری فراهم میکند. مقیاس ترتیبی نه فقط تفاوت بین طبقهها را نشان میدهد، بلکه ترتیب تفاوت ارجحیت هر مقوله از نظر پاسخگویان را مشخص میسازد. در عین حال، توجه کنید که مقیاس ترتیبی قادر به تعیین مقدار تفاوت بین رتبهها نیست. برای نمونه در مثال ما، ان دسته از ویژگیهای شغل، که رتبه اول کسب کرده با تفاوت بسیار نسبت به ویژگی چهارم ترجیح داده میشود. در حالی که ویژگی که رتبه سوم کسب کرده ممکن است با تفاوت بسیار زیاد نسبت به ویژگی چهارم ترجیح داده شود. بنابراین، در مقیاس ترتیبی، حتی اگر بتوانیم بدانیم، در رتبهبندی اشیاء، اشخاص یا حوادث بررسی شده، تفاوتهایی وجود دارد، نمیتوانیم اهمیت این تفاوتها را بدانیم. این نقص به وسیله مقیاس فاصلهای برطرف میشود.
با توجه به بحث فوق نتیجه گرفته میشود که عملیات ریاضی جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را نمیتوان در این مقیاس به کار برد. روشهای آماری متناسب با این مقیاس محدود است. چون فاصلۀ بین طبقات مشخص نیست، بنابراین نمیتوان از روشهای آماری که بر اساس مساوی بودن فاصلۀ طبقهها استوارند، استفاده کرد. روشهای آماری مناسب مقیاس اسمی را میتوان برای این مقیاس به کار برد.
مقیاس فاصله ای
مقیاس فاصلهای دارای کلیۀ ویژگیهای مقیاسهای اسمی و ترتیبی است و علاوه بر آنها، در این مقیاس فاصلۀ هر صفت تا مبدأ آن نیز مشخص است. در این مقیاس نه تنها ترتیب اشیاء یا صفتهای مورد
اندازهگیری مشخص است، بلکه فاصلۀ بین واحدهای اندازهگیری نیز معلوم است. در این مقیاس، فواصل مساوی بین اعداد، نشاندهندۀ فواصل مساوی بین صفتهای مورد اندازهگیری است. درجههای فارنهایت و سانتیگراد، مثالهای خوبی برای این مقیاس هستند. مقیاس فاصلهای نه تنها گروهها را طبقهبندی و رتبه آنها را نشان میدهد، بلکه مقدار این تفاوت بین گروهها را نیز اندازهگیری میکند. برای مثال، اگر کارکنان فکر میکنند (1) داشتن مهارتهای مختلف در مشاغلشان در مقایسه با انجام یک کار از ابتدا تا انتها حائز اهمیت زیادتری است و (2) برای آنها خدمت به افراد تا تنهایی کار کردن در شغل از اهمیت زیادتری برخوردار است، آنگاه مقیاس فاصلهای میتواند نشان دهد آیا اولویت اول نسبت به دوم یکسان است، کمتر است یا بیشتر. این امر میتواند از طریق تغییر مقیاس از ترتیبی در مثال بالا به حالتی که در آن چندین نقطه روی مقیاس وجود دارد که میتواند میزان اهمیت هر کدام از ویژگیهای پنجگانه شغل را نشان دهد محقق شود. چنین مقیاسی را برای طراحی شغل به صورت زیر میتوان نمایش داد:
«با مشخص کردن یکی از گونههای مقیاس زیر در مقابل هر عبارت، میزان موافقت خود را نشان دهید.»
|
کاملاً مخالفم |
مخالفم |
بینظرم |
موافقم |
کاملاً موافقم |
از بین فرصتهایی که در شغل وجود دارد، فرصتهای زیر برای من حائز اهمیتند: |
|||||
الف) تعامل با دیگران |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
ب) استفاده از مهارتهای مختلف |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
ج) انجام کار از ابتدا تا انتها |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
د) خدمت به دیگران |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
ه) کار کردن به صورت مستقل |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
اجازه دهید تشریح کنیم چگونه در مقیاس فاصلهای، اندازههای مساوی در ساختار یک مقیاس وجود دارد. فرض میکنیم که کارکنان اعداد 5 و 4 و 2 و 1 و 3 را برای بندهای پنجگانه علامت زده باشند. میتوان گفت که کارکنان تلاش میکنند تا نشان دهند که میزان اولویت آنها به بهرهبرداری از مهارتهای مختلف نسبت به انجام وظیفه از ابتدا تا انتها و میزان اولویتدهی آنها به خدمت به دیگران نسبت به اولویتشان به کار کردن به طور مستقل مساوی است. یعنی میزان تفاوت بین فاصلۀ نقاط 1 و2 روی مقیاس، مساوی میزان تفاوت بین فاصلۀ 4 و 5 است. هر عددی میتواند به اعداد روی مقیاس اضافه یا از آنها کسر کرد ولی فاصله موجود کماکان ثابت خواهد بود. برای مثال اگر عدد 6 را به همۀ نقاط پنجگانه روی مقیاس اضافه کنیم، مقیاس فاصلهای (به جای 1 تا 5) 7 تا 11 میشود. میزان تفاوت بین 7 و 8 مساوی میزان تفاوت 9 و 10 است. بنابراین نقطه مبدأ یا نقطه آغاز هر مقیاس میتواند هر عدد اختیاری باشد.
دماسنج پزشکی مثال خوبی از ابزاری است که دارای مقیاس فاصلهای است؛ این دستگاه یک مبدأ اختیاری دارد و میزان تفاوت بین 37 درجه (نقطه دمای طبیعی بدن) و 38 درجه درست مساوی میزان تفاوت بین 39 به 40 درجه است. در عین حال توجه کنید که اگر شخصی دمای بدنش از 37 به 38 افزایش یابد، نگران نخواهد شد، اما وقتی دمای بدنش از 39 به 40 افزایش یابد، اظهار نگرانی خواهد کرد.
بنابراین، مقیاس فاصلهای، فاصلهها، ترتیب تقدم و تساوی مقادیر را بین متغیرها نشان میدهد که نسبت به مقیاس اسمی و ترتیبی قویتر است و دارای امکان محاسبۀ تمایل به مرکز و میانگین حسابی است. برای سنجش، پارامترهای پراکندگی، دامنه تغییرات، انحراف معیار و واریانس نیز داراست.
به عنوان مثال دیگر، اگر سه دانشجو در آزمون روشهای تحقیق، به ترتیب نمرۀ، 45، 30 و 15 گرفته باشند، نمیتوان استنباط کرد که دانشجویی که نمره 30 گرفته است دو برابر دانشجویی که نمره 15 گرفته است معلومات دارد. به منظور روشن شد این موضوع فرض کنید 15 سؤال ساده به آزمون فوق افزوده شود و این سؤالها به گونهای باشند که هر سه دانشجو بتوانند به سؤالهای اضافه شده پاسخ درست بدهند. بنابراین، نمرههای جدید این دانشجویان به ترتیب 60 و 45 و 30 خواهد شد. حال اگر نسبت نمرههای دانشجویان را محاسبه کنیم متوجه خواهیم شد که نسبت نمرۀ دانشجوی اول به دانشجوی سوم برابر دو است یعنی دانشجویی که نمرهاش 60 شده است دو برابر دانشجویی که نمره 30 گرفته است معلومات تحقیقی دارد. در صورتی که در اندازهگیری اول این نسبت برابر سه (3 = 15 ÷ 45) بود.
بنابراین، چون در این مقیاس صفر واقعی وجود ندارد، انجام عملیات ضرب و تقسیم درست نیست. گرچه تفاوت بین موقعیتها یا اعداد را میتوان با هم جمع کرد، ولی نسبتهای محاسبه شده میان اعداد، بیمعنی هستند. در اندازهگیری برخی از متغیرها نظیر پیشرفت، هوش، نگرش و شخصیت، پژوهشگر همیشه به فواصل بین واحدهای اندازهگیری اطمینان اطمینان ندارند و غالباً قبول این فرض که اعداد به دست آمده معتبر و بامعنی هستند برای او ضروری است. ضمناً فرض بر این است که آزمونهای استاندارد ارتباط بین واحدهای اندازهگیری و صفت مورد اندازهگیری را بهتر معلوم میکنند، یک قاعدع است. نمره 130 در یک آزمون هوش نشاندهندۀ هوش بیشتری از نمره 125 در همان آزمون است و فرض شده است که فاصلۀ بین طبقههای هوش مساوی است، یعنی فاصلۀ بین 125 تا 130 مساوی فاصله بین 120 تا 125 است. در یک آزمون معلمساخته، دو دانشآموز میتوانند نمرههای مساوی بگیرند، اما این دو ممکن است به سؤالهای متفاوت که درجههای دشواری مختلفی داشتهاند، پاسخ داده باشند. آیا این دانشآموزان دارای توانایی یکسانی هستند؟ همچنین دانشآموزی را تصور کنید که در امتحان دیکتۀ فارسی نمره صفر را گرفته است. آیا نمرۀ صفر بدین معنی است که او توانایی نوشتن هیچ کلمهای را نداشته است؟ این نوع برداشت درست نیست زیرا نمرههای دیکته فقط رتبۀ دانشآموزان را بر اساس تعداد غلطی که داشتهاند تعیین میکند نه چیزی دیگر.
مقیاس نسبی
مقیاس نسبی دارای کلیۀ ویژگیهای مقیاسهای فاصلهای، ترتیبی و اسمی است. این مقیاس بالاترین سطح اندازهگیری است و در آن صفر واقعی وجود دارد. در این مقیاس، برای مقایسه دو ارزش یا دو واحد
میتوان از نسبت استفاده کرد. متر که برای اندازهگیری طول به کار برده میشود و دارای مبدأ صفر است، یک مقیاس نسبی است. بنابراین در این مقیاس میتوان گفت 6 سانتیمتر دو برابر 3 سانتیمتر طول دارد. در مقیاس نسبی امکان ضرب و تقسیم هر یک از اندازهها در یک عدد معین بدون تغییر ویژگی مورد
اندازهگیری وجود دارد. به عنوان مثال میتوان 2 متر را در 100 ضرب کرد تا واحد اندازهگیری به 200 سانتیمتر تبدیل شود. در این مقیاس عمل ضرب موجب موجب تغییر نسبت اولیه نمیشود.
مقیاس نسبی غالباً در علوم فیزیکی به کار برده میشود. در علوم انسانی ویژگیهای معدودی وجود دارند که میتوان آنها را با استفاده از این مقیاس اندازهگیری کرد. به همین ترتیب تفسیر ویژگیهای انسانی با استفاده از این مقیاس گاهی اوقات امکانپذیر نیست. برای مثال، میتوانیم بگوییم بلندی قامت شخصی با قد 180 سانتیمتر دو برابر بلندی قامت فردی است که 90 سانتیمتر قد دارد، ولی نمیتوان گفت هوش شخصی که دارای بهره هوشی 150 است دو برابر هوش فردی است که دارای بهره هوشی 75 است. اطلاعات
جمعآوری شده با استفاده از این مقیاس را میتوان با تمام روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
عملیات ریاضی و آزمونهای آماری که برای هر یک از مقیاسها به کار برده میشوند
مقیاس |
عملیات ریاضی |
شاخصهای آماری |
آزمونهای آماری |
اسمی |
درصد، نسبت، شمارش |
نما |
ضریب همبستگی فی |
رتبه ای |
نما، دامنه تغییرات، میانه |
نما، دامنه تغییرات، میانه |
همبستگی اسپیرمن تائوی کندال دبلیوی کندال |
فاصلهای |
درصد، نسبت، شمارش، جمع و تفریق |
نما، دامنه تغییرات، میانه، میانگین، واریانس، انحراف استاندارد |
کلیۀ آزمونهای آماری پارامتریک و غیرپارامتریک |
نسبی |
درصد، نسبت، شمارش، جمع و تفریق، ضرب و تقسیم |
نما، دامنه تغییرات، میانه، میانگین، واریانس، انحراف استاندارد |
کلیۀ آزمونهای آماری پارامتریک و غیرپارامتریک |
[1] Stevens
[2] Nominal scale
[3] Ordained scale
[4] Interval scale
منبع : ایران پژوهان
آخرین بروزرسانی (شنبه ، 27 بهمن 1397 ، 09:11)
- نتایج مرحله دوم پذیرفتهشدگان دکتری اعلام شد (1401/2/29)
- نتایج اولیه دعوت به مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد اعلام شد (1401/2/29)
- موافقت بانک مرکزی با وام ۶۰۰ میلیون تومانی تسهیلات خرید یا ساخت مسکن اعضای هیأت علمی (1401/2/27)
- وزارت علوم آیین نامه ارتقای اساتید را بازنگری می کند (1401/2/26)
- شیوه نامه جدید جذب هیات علمی به دانشگاهها ابلاغ شد (1401/2/22)
- آییننامه تشویقی هیات علمی به ۳۲ پایه افزایش یافت (1401/2/20)
- ثبت نام در فراخوان جذب هیات علمی به تعویق افتاد (1401/2/18)
- برترین دانشگاههای دنیا در رشته حسابداری کدامند؟ (1401/2/16)
- ۱۰ دانشگاه برتر جهان در رشته حقوق معرفی شدند (1401/2/15)
- برترین دانشگاههای دنیا در رشته پرستاری (1401/2/15)
- پذیرش بدون آزمون دکتری دانشگاه خواجهنصیر تمدید شد (1401/2/11)
- برترین دانشگاههای جهان در رشته معماری (1401/2/7)
- برترین دانشگاههای جهان در رشته مهندسی مکانیک (1401/2/7)
- جزئیات نحوه برگزاری آزمون جامع دانشگاه آزاد اعلام شد (1401/2/5)
- جزئیات ثبت نام دکتری بدون آزمون دانشگاه شهید بهشتی (1401/2/3)
- آغاز ثبتنام پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه تهران (1401/2/2)
- شرایط پذیرش بدون آزمون دکتری دانشگاه الزهرا اعلام شد (1401/2/2)
- مهلت ثبت نام پذیرش دکتری بدون آزمون دانشگاه شریف تمدید شد (1401/2/2)
- مهلت پذیرش بدون آزمون دکتری تربیت مدرس تمدید شد (1401/2/2)
- آغاز ثبتنام متقاضیان جذب هیات علمی دانشگاهها از ۱۸ اردیبهشت (1401/1/29)
- نتایج اولیه کنکور دکتری۱۴۰۱ منتشر شد (1401/1/23)
- جزئیات اعطای گرنت فناوری به اعضای هیات علمی (1401/1/23)
- پیگیری طرح حذف سربازی برای پژوهشگران پسادکتری (1401/1/22)
- ثبت نام جذب هیات علمی دانشگاه آزاد آغاز شد (1401/1/15)
- آمادگی کامل دانشگاه ها برای شروع آموزش حضوری از ۱۴ فروردین (1401/1/7)
- مهلت ثبت نام دورههای فراگیر دانشگاه آزاد تمدید شد (1401/1/1)
- آغاز فراخوان جذب هیات علمی دانشگاه آزاد از ۱۵ فروردین (1400/12/27)
- فراخوان جذب اعضای هیأت علمی اردیبهشت ۱۴۰۱ کلید خورد (1400/12/23)
- دانشگاه شریف در مقطع دکتری دانشجوی بدون آزمون می پذیرد (1400/12/21)
- دستورالعمل نحوه انتخاب اعضای هیأت علمی نمونه کشوری ابلاغ شد (1400/12/16)
- کلاس های دانشگاه آزاد از ۱۴ فروردین حضوری می شود (1400/12/11)
- ستاد ملی کرونا کلاسهای دانشگاهها را در تمام مقاطع حضوری کرد (1400/12/7)
- اعلام جزئیات دریافت کارت کنکور دکتری ۱۴۰۱ (1400/11/28)
- حضور فیزیکی اعضای هیات علمی در دانشگاهها الزامی است (1400/11/19)
- حقوق اعضای هیات علمی دانشگاهها همسان می شود (1400/11/17)
- نحوه معافیت از بیمه قراردادهای پژوهشی دانشگاهها (1400/11/10)
- تجارب اساتید دانشگاه از چالشهای آموزش مجازی (1400/11/01)
- دانشگاهها از بهمن ماه حضوری میشوند (1400/10/21)
- بکارگیری متقاضیان جذب هیات علمی قبل از تایید مرکز جذب وزارت علوم ممنوع شد (1400/10/17)
- پاسخ وزارت علوم به ابهامات بخشنامه همسانسازی حقوق اعضای هیات علمی (1400/10/8)
- فرایند ارزیابی مدارک دانشجویان خارج از کشور اعلام شد (1400/10/6)
- تعیین سقف حقوق اعضای هیات علمی و قضات (1400/9/21)
- آغاز ثبت نام در کنکور کارشناسی ارشد ۱۴۰۱ از ۱۶ آذر (1400/9/13)
- جزئیات فراخوان جذب اعضای هیات علمی آبان ۱۴۰۰ اعلام شد (1400/9/12)
- مهلت ثبت نام جذب اعضای هیات علمی دانشگاه ها تمدید شد (1400/9/7)
- جلسات دفاع از پایان نامه و رساله دانشجویان دانشگاه آزاد حضوری شد (1400/8/29)
- آغاز ثبت نام کنکور دکتری سال ۱۴۰۱ از اول آذر (1400/8/22)
- امتحانات پایان ترم دانشگاهها حضوری شد (1400/8/19)
- شرایط اعطای مأموریت آموزشی به اعضای هیات علمی مربی اعلام شد (1400/8/9)
- مشهورترین دانشگاه های جهان در ۲۰۲۱ معرفی شدند (1400/8/7)
- مصوبه جدید هیات عالی جذب درباره تبدیل وضعیت اعضای هیأت علمی (1400/7/27)
- نتایج نهایی آزمون کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ اعلام شد (1400/7/27)
- محدودیت انتخاب واحد برای دانشجویان مشروطی لغو شد (1400/7/17)
- برنامهریزی برای افزایش حضور دانشجویان دکتری در فرصتهای مطالعاتی (1400/07/11)
- جزئیات وام های دانشجویی دانشگاه آزاد در سال تحصیلی جدید (1400/07/06)
- ارائه اینترنت رایگان به دانشجویان، طلاب و اساتید دانشگاهها (1400/7/3)
- تاریخ ثبت نام آزمون های کشوری سال ۱۴۰۱ اعلام شد (1400/6/28)
- شرط جذب هیات علمی در دانشگاه های غیرانتفاعی اعلام شد (1400/6/27)
- فراخوان جذب هیات علمی آبان ۱۴۰۰ و اردیبهشت ۱۴۰۱ اعلام شد (1400/6/8)
- نتایج اولیه کنکور کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ منتشر شد (1400/6/8)
- نوشتن مقاله در صدر تخلفات علمی (1400/6/6)
- نتایج کنکور کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ تا ۱۰ شهریور اعلام میشود (1400/06/01)
- نتایج نهایی کنکور دکتری ۱۴۰۰ اعلام شد (1400/05/24)
- زمان ثبت نام فراخوان جذب هیأت علمی وزارت علوم اعلام شد (1400/05/16)
- همه چیز درباره آزمون کارشناسی ارشد؛ از اعلام نتایج اولیه تا انتخاب رشته (1400/05/08)
- کارت کنکور کارشناسی ارشد ۱۴۰۰ منتشر شد (1400/05/03)
- پذیرش دانشجوی کارشناسی ارشد از رشتههای غیر مرتبط لغو شد (1400/04/20)
- امتیاز وزارت علوم برای فرزندآوری اساتید زن (1400/04/19)
- آزمون جامع دکتری دانشگاه آزاد در شهرهای قرمز به تعویق افتاد (1400/04/14)
- ایرادات جدی آئیننامه جدید ارتقای اساتید (1400/04/12)
- فراخوان شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اصلاح قانون ارتقاء اساتید(1400/4/1)
- فراخوان جذب هیات علمی وزارت علوم آبان/ ۹۰ درصد جذب براساس آمایش (1400/03/17)
- مصاحبه دوره دکتری چگونه برگزاری میشود؟ (1400/03/16)
- آمار انتخاب رشته داوطلبان و ظرفیت پذیرش دکتری دانشگاه آزاد (1400/3/1)
- ارائه بسته اینترنتی جدید به اعضای هیات علمی (1400/2/19)
- فراخوان جذب اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی (1400/2/19)
- آخرین وضعیت همسان سازی حقوق اعضای هیات علمی (1400/2/18)
- پیشنهاد اجرایی همسان سازی حقوق اعضای هیات علمی به تصویب وزیر رسید (1400/2/7)
- نحوه و زمان برگزاری مصاحبه دکتری ۱۴۰۰ در دانشگاه آزاد (1400/2/5)
- جزئیات انتخاب رشته کنکور دکتری ۱۴۰۰ اعلام شد (1400/1/31)
- یازدهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برگزار شد
- دانشگاه علم و صنعت ایران، اولین کنفرانس بین المللی محیط ساخته شده در عصر دیجیتال را برگزار میکند
- تمدید مهلت ارسال مقالات هفتمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا تا 26 خرداد
- برگزاری همایش بینالمللی انجمن مهندسان مکانیک در واحد تهران مرکزی
- سخنرانی برنده جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۵ در کنفرانس انجمن فیزیک ایران
- برگزاری دومین کنفرانس بین المللی کاربرد مواد و ساخت پیشرفته در صنایع به میزبانی دانشگاه علم و صنعت ایران
- تمدید مهلت ارسال مقالات دومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط زیست و افق های هنر اسلامی تا 25 اردیبهشت، نمایه ISC
- چهارمین کنفرانس ظرفیت شبکه ملی اطلاعات برگزار میشود
- برگزاری هشتمین دوره کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری
- تمدید مهلت ارسال مقالات ششمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران
- برگزاری هفتمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و چهارمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا / دانشگاهKasem Bundit بانکوک
- برگزاری مسابقات بین المللی روبوکاپ آزاد ایران در اردیبهشتماه ۱۴۰۱
- برگزاری اولین کنفرانس توسعه اجتماعی و فرهنگی در ایران: چالشها و توانمندیها
- اولین کنفرانس کشاورزی و امنیت غذایی برگزار گردید
- برگزاری اولین کنفرانس ملی عدالت اجتماعی در ایران
- برگزاری ششمین دوره کنگره سالانه بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران
- آخرین تمدید مهلت ارسال مقالات چهارمین کنفرانس بین المللی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری تا 15 اسفند
- برگزاری دومین کنفرانس بین المللی معماری، عمران، شهرسازی، محیط زیست و افق های هنر اسلامی توسط دانشگاه هنر اسلامی تبریز، با نمایه ISC
- تمدید مهلت ارسال مقالات ششمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا تا 4 بهمن / دانشگاهKasem Bundit بانکوک
- نهمین کنفرانس بینالمللی رباتیک و مکاترونیک برگزار شد
- فراخوان ارسال مقاله به دومین کنفرانس ملی تغییرات محیطی
- دانشگاه سمنان برگزار کننده ششمین کنفرانس رشد بلور ایران
- ایران میزبان نهمین کنفرانس اعضای کنوانسیون کنترل دخانیات
- برگزاری کنفرانس منطقهای آسیا و اقیانوسیه مددکاری اجتماعی برای اولین بار در ایران
- آخرین تمدید مهلت ارسال مقالات به هفتمین کنگره سالانه بین المللی عمران،معماری و توسعه شهری تا 7 آذر
- نهمین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی ماهی شناسی ایران در دانشگاه گیلان برگزار شد
- تمدید مهلت ارسال مقاله به کنفرانس دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
- فراخوان پانزدهمین جشنواره آموزشی «شهید مطهری» منتشر شد
- برگزاری ششمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا / دانشگاهKasem Bundit بانکوک
- تمدید مهلت ارسال مقالات به هفتمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری تا 6 آبان
- دریافت آثار سیزدهمین جشنواره بینالمللی فارابی آغاز شد
- فراخوان شرکت در همایش کرونا، دانشجویان و سلامت روانی، اجتماعی و معنوی
- برگزاری اولین کنفرانس ملی دیپلماسی اقتصادی ایران
- یادآوری مهلت ارسال مقاله به ششمین کنفرانس رشدبلور ایران
- تمدید مهلت ارسال مقالات به هفتمین کنگره سالانه بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری
- تمدید مهلت ارسال مقالات پنجمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران
- تمدید مهلت ارسال مقالات چهارمین کنفرانس بین المللی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری
- تمدید مهلت ارسال مقالات ششمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا / دانشگاهKasem Bundit بانکوک
- کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران در یزد آغاز شد
- دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت کلید خورد
- برگزاری پنجاه و دومین کنفرانس ریاضی ایران
- برگزاری هفتمین کنفرانس بین المللی آموزش مهندسی ایران
- برگزاری نخستین کنفرانس ملی کشاورزی و امنیت غذایی در شهریور سال جاری
- جزئیات دوازدهمین کنفرانس ملی مهندسی نساجی ایران
- برگزاری مجازی کنفرانس مهندسی برق ایران/بررسی چالش ها و فرصتهای پیش روی صنعت برق و مخابرات کشور
- آخرین تمدید مهلت ارسال مقالات کنفرانس ملی معماری، عمران، شهرسازی و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب،ISC
- فراخوان چهارمین جشنواره علمی «مریم میرزاخانی» اعلام شد
- چهارمین کنفرانس بین المللی و پنجمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری برگزار می شود
- هفتمین کنفرانس انرژی بادی ایران برگزار میشود
- برگزاری ششمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا / دانشگاهKasem Bundit بانکوک
- APPLYING EDUCATION IN A COMPLEX WORLD - Spring 2023
- 15th annual International Conference of Education, Research and Innovation
- The Aging and Social Change: Twelfth Interdisciplinary Conference
- 19th International Symposium on Urban Communities and Humanities
- Borders and Walls: 2nd Global Inclusive Interdisciplinary Conference
- Twentieth International Conference on New Directions in the Humanities
- A FOCUS ON PEDAGOGY - Conference, Book and Publication Information
- 6th Canadian International Conference on Advances in Education, Teaching and Technology
- The Fifteenth International Conference on the Inclusive Museum
- The Seventeenth International Conference on the Arts in Society
- The Twelfth International Conference on Religion and Spirituality in Society
- The 19th International Learning and Technology Conference
- Twelfth International Conference on The Constructed Environment
- International Conference on Diversity in Organizations, Communities and Nations
- 14th International Conference on Climate Change
- conference Cultures, Communities and Design
- The Eleventh International Conference on the Constructed Environment
- 5th International Conference on Banking, Insurance and Business Management
- The GLOCAL Conference on Asian Linguistic Anthropology 2021
- 22nd International Conference on Social Sciences
- The Environment A Global Inclusive Interdisciplinary Conference
- The Art of Being Inhuman in the Times of Covid-19 Pandemic
- Fifteenth International Conference on Design Principles and Practices
- Seventeenth International Conference on Technology, Knowledge, and Society
- Twenty-first International Conference on Knowledge, Culture, and Change in Organizations
- The 5th Symposium on Damage Mechanism in Materials and Structures
- 15th Annual International Technology, Education and Development Conference
- International Conference on Electrical, Control and Instrumentation Engineering
- CONFERENCE 2020: RAPID CITIES - RESPONSIVE ARCHITECTURES
- SCOPUS indexed - International Conference on Petroleum, Renewable Energy...
- 11th IEEE International Conference on Computing Communication
- Twenty Ninth World Business Congress
- DUBAI 2020: RAPID CITIES – RESPONSIVE ARCHITECTURES
- 8th International Conference on Sustainable Development
- Eleventh International Conference on the Image
- LISD - International World Research Congress on Health Sciences
- 2020 Singapore Conference on Applied Psychology
- Thirteenth Global Studies Conference
- 2nd International Symposium of Design for Living with Water
- Intelligent Systems Conference (IntelliSys) 2020
- Eleventh International Conference on Sport and Society
- Twelfth International Conference on Climate Change: Impacts and Responses
- 2020 Interdisciplinary Conference on STEAM Education
- 10th International Social Sciences and Business Research Conference
- ICEAI 2020 Construct a Low Carbon Society
- ICEAI 2020 Construct a Low Carbon Society
- IEEE International Conference on Informatics, IoT, and Enabling Technologies
- 7th International Conference on Gender and Women's Studies 2020
- International Conference on Arts and Cultures
- 5th Annual International Conference on Spirituality and Psychology 2020
- VII. International Architectural Design Conference
- 15th Annual Education and Development Conference
- IV. International Conference on Ecology, Ecosystems and Climate Change
- 14th Annual International Technology, Education and Development Conference
- The (Annual) Conference on Mediterranean and European Linguistic Anthropology 2020
- Computing Conference 2020 - Call for Papers
- 6th INTERNATIONAL CONGRESS ON VISUAL CULTURE
- International conference in HISTORIC CANTERBURY
- 5th Annual International Conference on Spirituality and Psychology 2020
- BEYOND 2020 - World Sustainable Built Environment conference
- 53rd International Business Research Conference
- Malaysia International Congress on Tropical Medicine
- 14th MBAcademy International Business Conference
- 6th International Conference on Masjid, Zakat, and Waqf
- 2019 SUMMER GLOBAL NURSING SYMPOSIUM
- 52nd International Business Research Conference
- THE CITY AND COMPLEXITY - LIFE, DESIGN AND COMMERCE IN THE BUILT ENVIRONMENT
- Eighteenth International Conference on New Directions in the Humanities
- 4th International Conference on Medicine and Natural Sciences
- Migrations 3rd Global Interdisciplinary Conference
- Antibody Engineering and Therapeutics Europe conference
- 22nd International Water Technology Conference
- 12th Annual Strangers in New Homelands Conference
- International Conference On Innovation and Technopreneurship
- International Conference on Engineering, Science, and Industrial Applications
- International Conference on Business, Big Data, and Decision Sciences
- 8th International Congress on Education and Learning
- 5th International Conference on Global Public Health 2019
- VI th International Eurasian Educational Research Congress
- International Congress on Arts and Cultures
- چگونه يك مقاله علمي بنويسيم؟ ( قسمت اول )
- فرصت طلایی اخذ پذیرش از معتبرترین دانشگاه دولتی ایتالیا در مقاطع ارشد و دکتری
- راهنمای مقاله نویسی
- کد doi چیست؟
- نمایه DOAJ (Directory of Open Access Journals) چیست؟
- JCR یا Journal Citation Reports چیست؟
- فصل 3: روش تحقیق
- فصل دو تحقیق : بررسی منابع
- اجزاء فصل 1 تحقیق
- چگونه بيان مساله بنويسيم
- معرفی پایگاه اطلاعاتی ScienceDirect
- معرفی پایگاه اطلاعاتی SpringerLink
- معرفی پایگاه مجلات تخصصی نور (noormags)
- معرفی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC )
- معرفی پورتال جامع علوم انسانی
- معرفی بانک اطلاعات نشریات کشور - مگ ایران
- معرفی پایگاه اطلاعاتی SID
- معرفی پایگاه اطلاعاتی SCOPUS
- مسیرهای انجام تحقیق
- انواع دیدمان (نگرش علمی به چیزی که مساله را برای ما روشن می کند)
- روشهای کشف حقیقت یا انواع استدلال
- ویژگی های یک تحقیق علمی
- تقسیم بندی تحقیق از نظر انواع
- تقسیم بندی تحقیق از نظر هدف
- معرفی سرویس ذخیره سازی ابری Google Drive
- نظريه، انواع نظريه و نقش آن در تحقيق
- مقیاس های اندازه گیری متغیرها
- متغير، انواع آن و روابط بين متغيرها در يك تحقيق
- نگاهی بر چارچوب نظری تحقيق
- ابزارهاي گردآوري اطلاعات : پرسشنامه و مصاحبه
- چرا مغز در اوج فعالیت منفجر نمیشود؟
- افزایش اعتماد به نفس با اسکن امواج مغزی
- تاثیر جایگاه اجتماعی بر سیستم ایمنی بدن
- حتی فیزیکدانان هم از ریاضی فراریاند!
- استقبال ناسا از نظرات و پیشنهادات جدید و متفاوت
- برجام مخفف چیست؟
- کل اینترنت در چند صفحه جای میگیرد؟
- شناسایی ناحیه آخ در مغز
- حیواناتی که سرطان را تشخیص میدهند
- دوستی انسان و رایانه در آینده نزدیک
- خواندنیهای شگفت انگیز درباره طلا
- خوابیدن بیش از ۸ ساعت خطرناک است!
- سگها دروغ را میفهمند
- بزرگترین پروژه کشف حیات فرازمینی آغاز شد
- «دکتر گوگل» از راه رسید
- کشف حیات میکروبی در اعماق زمین
- چرا بیشتر مورچهها چپدست هستند؟
- میزان وفاداری را با طول انگشتان بسنجید!
- آخ گفتن میتواند درد را کاهش دهد
- عنکبوتها هم شمارش کردن بلدند!
- کیمیاگری در یک تریلیونم ثانیه!
- 13 پیشبینی علمی سال 2015
- ساخت ابزار انقلابی برای کاهش فشار خون بالا
- شناسایی تأثیر آبوهوا بر زبان و صدای انسان
- تأثیر یادگیری زبان دوم در تقویت قدرت مغز
- اسپریها جایگزین قرصهای خواب آور میشوند
- مغز چگونه ترس را شناسایی میکند؟
- پاکسازی حافظه از خاطرات ترسناک با زردچوبه
- ابزاری آنلاین برای حل مسائل و معادلات ریاضی و جبر با راهحل
- گیاهانی که بدون مغز هوشمند عمل میکنند
- لیست انجمن های علمی ایران
- لیست دانشگاههای پیام نور
- لیست دانشگاههای علمی کاربردی
- لیست واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی
- لیست دانشگاههای سراسری
- لیست پژوهشکده ها و مراکز تحقیقاتی
- آدرس و تلفن واحدها و مراکز دانشگاه آزاد اسلامی
- لیست دانشگاههای علوم پزشکی
- لیست دانشگاههای غیرانتفاعی
- لیست دانشگاههای مجازی
- لیست سازمانهای جهانی