ایران کنفرانس

تاریخی‌ترین دانشگاه‌های جهان را بشناسیم

اگرچه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های مشهور طی قرن‌ها دچار تحولات محسوسی شده‌اند، با این حال تمامی آنها شهرت خود را مدیون قدمت تاریخی هستند که در آن بنا شده‌اند.

به گزارش سرویس «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از سال 1088 میلادی تحصیلات عالی در گوشه و کنار جهان به طور گسترده‌ای توسعه یافته و دامنه وسیع‌تری از رشته‌ها، استادان، کارکنان و دانشجویان را در بر گرفت که این مسئله خود گواه این است که این تغییرات بنیادین مرهون دانشگاه‌هایی است که منشاء اصلی بنیانگذاری دانشگاه‌های امروز بوده اند. با این حال در ورای این حقیقت، این دانشگاه‌ها هر کدام به نوبه خود نقش فعالی در شکل دادن تاریخ جهان ایفا کرده‌اند.

در این گزارش به نقل از پایگاه اینترنتی آنلاین کالج، 10 دانشگاه تاریخی دنیا را به شما معرفی می‌کنیم.

1- دانشگاه بولونیا (ایتالیا):

این موسسه آموزشی از سال 1088 میلادی تاکنون فعال بوده است و برای مدت‌های مدید تنها دوره‌های پزشکی ارائه می‌کرده است؛ تا اینکه این اواخر رشته‌های خود را گسترش داده و امروز حدود 100 هزار دانشجو در 23 دانشکده مختلف این دانشگاه واقع در هشت شعبه شامل شعبه بین‌المللی در بوینوس آیرس آرژانتین مشغول به تحصیل هستند. دانشگاه بولینا در رشته قوانین شرع (کلیسایی)، همیشه مورد تمجید و تحسین قرار می‌گیرد که این به دلیل داشتن ریشه و پیشینه کاتولیک آن چندان تعجب‌برانگیز نیست.

این دانشگاه در سراسر دوران تاریخی پرشکوه خود فارغ‌التحصیلان برجسته‌ای از فرهنگ‌های مختلف جهان نظیر دانته آلیگیری (شاعر پرآوازه ایتالیایی خالق اثر کمدی الهی)، نیکولاس کوپرنیک (ریاضیدان و ستاره‌شناس مشهور لهستانی که نظریه منظومه‌ شمسی و ستاره شناسی نوین را ارائه کرد)، آلبرشت دو رر (نقاش و ریاضیدان مشهور آلمانی) و اُمبرتو اکو (فیلسوف و رمان‌نویس ایتالیایی) را به چشم خود دیده است.

2- دانشگاه آکسفورد (انگلستان):

تاریخ تاسیس این دانشگاه نیز مانند بسیاری از دانشگاه‌های تاریخی و قرون وسطایی، همچنان نامشخص باقی مانده است. با این حال گفته می‌شود تدریس در این دانشگاه از سال 1096 میلادی آغاز شده است.

سال 1878 نقطه عطفی در تاریخ این دانشگاه بود که نخستین دانشکده زنان در آکسفورد ساخته شد. دانشگاه آکسفورد تا امروز یکی از بهترین، معتبرترین و اثرگذارترین دانشگاه‌ها در دوران حیات تاریخی خود شناخته می‌شود.

3- دانشگاه سالامانکا (اسپانیا):

قدیمی‌ترین دانشگاه اسپانیا از سال 1130 میلادی شروع به ارائه کلاسهای درس کرد ولی تا سال 1218 امتیاز پاپی و تا سال 1254 امتیاز سلطنتی از سوی پادشاه آلفونسو دهم را دریافت نکرد. از سال 1255 با مجوز پاپ الکساندر چهارم توانست از عنوان دانشگاه استفاده کند. این دانشگاه به دلیل دارا بودن قدمت بسیار زیاد، در حوادث تاریخی بسیاری حاضر بوده است.

گیتاشناسان این دانشگاه نقش غیرقابل انکاری را در همراهی کریستوف کلمب در سفر تاریخی‌اش به هند شرقی ایفا کردند.کریستوف کلمب که قصد داشت یک راه تجاری کوتاهتر و وسریعتر به هند شرقی پیدا کند، به صورت تصادفی سر از قاره آمریکا درآورد که این اتفاق منجر به کشف تاریخی این قاره گردید.

4- دانشگاه مودنا (ایتالیا):

این دانشگاه در شهر افسانه‌ای مودنا در ابتدا با هشت دانشکده بنا نهاده شد که اخیرا نیز چهار دانشکده دیگر به آن اضافه شده است. دانشکده اصلی این دانشگاه در سال 1175 میلادی توسط پیلیو یکی از دانشجویان سابق دانشگاه بولونیا ساخته شد. اما ساختار اصلی و تاریخی این دانشگاه در سال 1338 میلادی به کلی از بین رفت. در آن مقطع این دانشگاه از ارائه رشته‌های تحصیلی جدید خودداری کرده و بیشتر تلاش خود را بر روی حفظ کلاس‌های حاضر خود متمرکز کرد؛ تا اینکه در سال 1590 این دانشگاه به حالت تعلیق درآمد.

با این حال در سال 1680 این دانشگاه دوباره احیا شده و پنج سال بعد مجوز خود را دریافت نمود. در حال حاضر دانشگاه مودنا در مجموع 20 هزار دانشجو دارد. افرادی که از این دانشگاه دیدن می‌کنند باید حتما سری به باغ «اورتو بوتانیکو» در آن بزنند. این باغ گیاه‌شناسی جهت کشت گیاهان دارویی بنا شده است و فضای سرسبز آن تبدیل به مکانی زیبا جهت استفاده جهانگردان و ساکنین محلی شده است. از این باغ بسیار زیبا همچنین جهت تحقیقات علمی و مطالعات گیاه پزشکی استفاده می‌شود.

5- دانشگاه ویچنزا (ایتالیا):

متاسفانه بسیاری از دانشگاهیان، در بررسی قدمت تاریخی اهمیت کمتری به دانشگاه ویچنزا داده‌اند. علی‌رغم تمام این غرض‌ورزی‌ها، این دانشگاه شایستگی این را دارد که از نظر قدمت و پایداری مورد تجلیل قرار گیرد.

این دانشگاه در سال 1204 میلادی بنا نهاده شد و در برخی دوره‌های قرن سیزدهم میلادی بطور رسمی از آن به عنوان یک استادیوم همگانی جهت مسابقات ورزشی استفاده می‌شد.

6- دانشگاه کمبریج (انگلستان):

این دانشگاه، دومین استادیوم عمومی قدیمی سابق در بین کشورهای انگلیسی زبان است. این دانشگاه در سال 1209 میلادی به جنگ رقابت با دانشگاه‌های دیگر رفت. دانشگاه آکسفورد امروزه در بین بهترین موسسات علمی و آموزش عالی جهان قرار دارد. اما برای ورود به آن یک مسیر تاریخی و جالب وجود دارد.

بنا به دستور هنری هشتم پادشاه انگلیس، دانشگاه کمبریج برنامه قوانین کاتولیک خود را منحل کرده و تمامی مسایل و رشته‌های مرتبط با مذهب کاتولیک را از چهره دانشگاه زدود. در نتیجه این دانشگاه به سمت ارائه رشته‌های ریاضیات، علوم، ادبیات روم و یونان باستان و تدریس انجیل تغییر جهت داد که به دنبال آن دانشمندان، نویسندگان، ریاضیدانان و سیاستمداران تاثیرگذاری به دنیا معرفی شدند. بدون وجود دانشگاه کمبریج، قانون حرکت، شکافت اتم، اتحاد میدان جریان الکترو مغناطیس، ماشین تورینگ و ماشین کوانتوم وجود خارجی نداشتند. همچنین چیزی به اسم الکترون، هیدروژن و ساختار DNA کشف نمی‌شد.

7- دانشگاه پادوآ (ایتالیا):

این دانشگاه در سال 1221 میلادی از دانشگاه بولونیا منفک شد و با عنوان مستقل دانشگاه پادوآ به ثبت رسید و مورد توجه دانشجویان و استادانی قرار گرفت که به دنبال آزادی عمل و انعطاف بیشتری بودند. این دانشگاه در ابتدا بیشتر تمرکز خود را بر روی ارائه رشته‌های حقوق و الهیات قرار داد، اما بعدها در سال 1299 میلادی رشته‌های بیشتری نظیر ستاره‌شناسی، علوم معنی‌شناسی، پزشکی، فلسفه و دستور زبان و منطق به دانشجویان ارائه داد.

در طول دوره رنسانس و اندکی پس از آن، دانشگاه پادوآ به یکی از مراکز معتبر و عمده تفکر و تحقیقات در دنیا تبدیل شد. اکنون این موسسه آموزشی با ظرفیت 65 هزار دانشجو در میان بزرگترین موسسات آموزش عالی ایتالیا قرار دارد.

8- دانشگاه ناپل فدریکو دوم (ایتالیا):

برخلاف سایر دانشگاه‌های تاریخی که عنوان شد، این دانشگاه تاکنون با هیچ یک از مراکز مذهبی در ارتباط نبوده است. این دانشگاه در سال 1224 میلادی از سوی فردریکو دوم پادشاه ایتالیا بنیان نهاده شد که آن را تبدیل به قدیمی‌ترین دانشگاه دولتی جهان کرد.

9- دانشگاه سینا (ایتالیا):

این دانشگاه در سال 1240 میلادی با کمک مالیات‌های اخذ شده از سوی خانواده‌هایی که به شهروندان اتاق کرایه می‌دادند بنا نهاده شد در سال 1252 پاپ اینوسنت چهارم دانشجویان و استادان را از پرداخت مالیات معاف کرد.

اگرچه ممکن است این دانشگاه نقش پررنگی در تاریخ کشور ایتالیا ایفا نکرده باشد، لیکن این دانشگاه شاهد انتقال قدرت‌های اصلی در منطقه بوده و میزبان اعتراضات تاریخی مهم ایتالیا در عصر موسوم به ریزور جیمنتو (جنبش وحدت ملی ایتالیا) بوده است.

10- دانشگاه کوئیمبرا (پرتغال)

قدیمی‌ترین دانشگاه پرتغال یک دانشکده دولتی است که درسال 1290 میلادی به دستور دینیس پادشاه این کشور بنیان نهاده شد. این دانشگاه درواقع تا قبل از اینکه در سال 1308 میلادی به شهر کوئیمبرا منتقل شود، در شهر لیسبون بنا شد.

این انتقال به دنبال تنش‌هایی بین پاپ نیکلاس چهارم، شهروندان و دانشجویان رخ داد. هسته اصلی آموزشی این دانشگاه را رشته‌های هنر، قوانین شرعی، حقوق و پزشکی تشکیل می‌دهند که در طول دوران مختلف همچنان دست نخورده باقی مانده است.

در سال 1338 میلادی آلفونسو چهارم دانشگاه را مجددا به شهر لیسبون بازگرداند که تا سال 1537 میلادی و تا قبل از اینکه جو – او سوم پادشاه وقت پرتغال آن را دوباره به شهر کوئیمبرا منتقل کند در لیسبون باقی ماند.